در سال های اخیر، دریافت پاسپورت دوم از طریق سرمایهگذاری به یکی از مسیرهای محبوب میان ایرانیان تبدیل شده است. اما در شرایطی که بسیاری از کشورها درهای خود را به روی متقاضیان ایرانی بستهاند، کشور مشترک المنافع دومینیکا در دریای کارائیب همچنان یکی از معدود و در واقع تنها گزینهی فعال برای اخذ شهروندی باقی مانده است
دومینیکا جزیرهای کوچک، کوهستانی و سرسبز در شرق دریای کارائیب است که در دهه ۱۹۷۰ استقلال خود را از بریتانیا به دست آورد، اما همچنان عضوی از اتحادیه کشورهای مشترک المنافع محسوب میشود. این کشور از اوایل دهه ۱۹۹۰ برنامهای رسمی برای اعطای تابعیت از طریق سرمایهگذاری راهاندازی کرد؛ طرحی که هدف اصلی آن جذب سرمایه خارجی برای توسعه اقتصاد گردشگری و زیرساختهای ملی بود
در حالیکه کشورهای مشابه در منطقه، از جمله سنتکیتس و نویس، گرانادا و آنتیگوا، در سال های اخیر شرایط سختگیرانهتری برای اتباع ایرانی وضع کردهاند، دومینیکا همچنان روندی باز و بدون تبعیض را در پیش گرفته است. متقاضیان میتوانند با پرداخت مبلغی به صندوق توسعه ملی یا سرمایهگذاری در پروژههای مورد تأیید دولت، تابعیت رسمی و پاسپورت دومینیکا را دریافت کنند
محبوبترین روش، پرداخت کمک بلاعوض به دولت به مبلغ ۱۰۰ هزار دلار آمریکا برای یک متقاضی مجرد است. این طرح نهتنها متقاضی اصلی، بلکه همسر و فرزندان زیر ۳۰ سال او را نیز شامل میشود و امکان دریافت همزمان پاسپورت برای خانواده را فراهم میکند. کل فرآیند از زمان تشکیل پرونده تا صدور پاسپورت معمولاً حدود یک سال طول میکشد و شرط حضور فیزیکی در کشور دومینیکا را ندارد
به گفته کارشناسان مهاجرتی، روند بررسی در دومینیکا یکی از شفافترین و منظمترین فرایندهای اعطای تابعیت در جهان است و تا کنون هزاران متقاضی از کشورهای مختلف از این طریق شهروندی دریافت کردهاند
ارزش این پاسپورت در سهولت دریافت، اعتبار بینالمللی و امکان سفر بدون ویزا به بیش از ۱۴۰ کشور جهان نهفته است.
هرچند از سال ۲۰۲۳ ورود بدون ویزا به بریتانیا برای دارندگان این پاسپورت لغو شده، اما به اطلاع میرسد که دارندگان پاسپورت دومینیکا همچنان میتوانند بدون ویزا به تمامی کشورهای حوزه شنگن سفر کنند. این مزیت، دومینیکا را در میان کشورهای دارای برنامه شهروندی از طریق سرمایهگذاری، در جایگاهی ممتاز قرار داده است.
در مقابل، کشورهایی که زمانی میان ایرانیان پرطرفدار بودند، امروزه شرایط چندان مساعدی ندارند
ترکیه که سال ها مقصد اصلی متقاضیان پاسپورت دوم بود، اکنون دریافت تابعیت را منوط به خرید ملک با حداقل ارزش ۴۰۰ هزار دلار کرده است. در کنار نوسانات اقتصادی و افت ارزش لیر، این گزینه دیگر جذابیت گذشته را ندارد
آرژانتین نیز کشوری بزرگ و پرجمعیت در آمریکای جنوبی است که اخیراً خبرهایی درباره تدوین طرح اعطای پاسپورت از طریق سرمایهگذاری در آن منتشر شده است
از نظر هزینه، میزان سرمایهگذاری مورد نیاز در آرژانتین بیش از دومینیکاست و به همین دلیل برای بسیاری از متقاضیان مقرون بهصرفه محسوب نمیشود.
علاوه بر این، قانون اعطای شهروندی در آرژانتین هنوز به مرحله اجرا نرسیده و پیشبینی میشود اجرایی شدن آن تا چند ماه آینده به طول انجامد.
در نتیجه، در شرایط فعلی جهانی، کشور مشترک المنافع دومینیکا عملاً تنها مسیر قانونی و اجرایی برای اخذ پاسپورت دوم توسط شهروندان ایرانی به شمار میآید
فرآیند شفاف، زمانبندی مشخص و نتیجهای قطعی، این کشور کوچک کارائیبی را به تنها گزینه واقعی در میان راههای محدود باقیمانده برای ایرانیان تبدیل کرده است — جایی که هنوز درهایش به روی متقاضیان از سراسر جهان باز است.
