تابعیت، پیوندی حقوقی و سیاسی میان فرد و دولت است که حقوق، تکالیف و هویت ملی را تعریف می‌کند. در نظام‌های حقوقی مختلف، تابعیت از دو طریق عمده به دست می‌آید: اصل خاک (Jus Soli) و اصل خون (Jus Sanguinis).
کشور رومانی، همانند بسیاری از کشورهای اروپایی، اصل خون را به‌عنوان مبنای اصلی اعطای تابعیت برگزیده است. بر اساس این اصل، تابعیت از طریق نسب خانوادگی منتقل می‌شود، بدون آنکه محل تولد تأثیر مستقیمی داشته باشد. در سال‌های اخیر، با گسترش مهاجرت و پراکندگی جوامع رومانیایی در سراسر جهان، این شیوه کسب تابعیت اهمیت بیشتری یافته و به ابزاری برای حفظ پیوندهای فرهنگی و تاریخی نسل‌های خارج‌نشین با سرزمین مادری تبدیل شده است.
در این مقاله، به بررسی شرایط، فرایندها و پیامدهای حقوقی تابعیت رومانی از طریق اصل خون خواهیم پرداخت.
مفهوم اصل خون در قانون رومانی
بر اساس این اصل، هر کودکی که یکی از والدین او تابعیت رومانیایی داشته باشد، به‌طور خودکار تابعیت رومانی را کسب می‌کند؛ خواه در خاک رومانی متولد شده باشد یا در خارج از آن. به بیان دیگر، محل تولد در این نظام تعیین‌کننده نیست و تنها رابطه خونی با والد رومانیایی اهمیت دارد.
این موضوع، به‌ویژه برای افرادی که در خارج از رومانی زندگی می‌کنند اما ریشه خانوادگی رومانیایی دارند، بسیار حائز اهمیت است. آن‌ها در بسیاری از موارد می‌توانند بر پایه اسناد و مدارک اثبات‌کننده تابعیت والدین یا اجداد خود، برای بازیابی تابعیت رومانی اقدام کنند.
روش دریافت تابعیت رومانی از طریق والدین رومانیایی
یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین راه‌های کسب تابعیت رومانی، داشتن دست‌کم یکی از والدین با تابعیت رومانیایی در زمان تولد است. مطابق قانون تابعیت رومانی (Legea cetățeniei române nr. 21/1991) و در چارچوب اصل خون (jus sanguinis)، این تابعیت به‌طور خودکار و بدون نیاز به طی مراحل اداری خاص به فرزند منتقل می‌شود.
شرایط و ویژگی‌های تابعیت از طریق والدین:
کفایت داشتن یکی از والدین رومانیایی
اگر در زمان تولد شما، یکی از والدینتان (پدر یا مادر) شهروند رومانی باشد، شما نیز به‌طور خودکار شهروند رومانی محسوب می‌شوید.
عدم وابستگی به محل تولد
حتی اگر فرزند خارج از خاک رومانی متولد شده باشد، این حق تابعیت همچنان برقرار است. یعنی محل تولد تأثیری بر تابعیت ندارد.
عدم نیاز به درخواست رسمی
در این حالت، تابعیت از طریق اصل خون به‌گونه‌ای اعطا می‌شود که هیچ‌گونه نیاز به ارائه درخواست، گذراندن آزمون زبان، اقامت یا ارزیابی اداری خاصی وجود ندارد.
تابعیت قطعی و برگشت‌ناپذیر
دولت رومانی این نوع تابعیت را اصیل، دائمی و غیرقابل لغو تلقی می‌کند، مگر در موارد بسیار استثنایی (مانند درخواست رسمی برای ترک تابعیت یا اثبات جعل مدارک).
گرچه تابعیت به‌طور قانونی و خودکار اعطا می‌شود، اما برای استفاده عملی از حقوق شهروندی رومانی (مانند دریافت گذرنامه، ثبت احوال یا اسناد شناسایی)، شخص باید این تابعیت را از طریق مدارک هویتی و اسناد اثبات‌کننده تابعیت والدین در نهادهای اداری رومانی ثبت و اثبات کند.
در این زمینه، معمولاً ارائه مدارکی مانند گواهی تولد خود، گواهی تولد والد رومانیایی، شناسنامه یا پاسپورت رومانیایی والد، و ترجمه رسمی اسناد به زبان رومانیایی مورد نیاز است.
مزایای دریافت تابعیت رومانی از طریق اصل خون
دریافت تابعیت رومانی از طریق والدین یا اجداد رومانیایی، یکی از ساده‌ترین و در عین حال بهترین روش‌های اخذ تابعیت در اروپا محسوب می‌شود. این مسیر تابعیت نه‌تنها پیچیدگی‌های حقوقی و اداری سایر روش‌ها را ندارد، بلکه مزایای گسترده‌ای را در اختیار فرد قرار می‌دهد:
عدم نیاز به اقامت یا مهاجرت به رومانی
تابعیت مبتنی بر اصل خون نیازی به زندگی، اقامت قانونی یا مهاجرت به رومانی ندارد. حتی اگر متقاضی هرگز در رومانی زندگی نکرده باشد، همچنان واجد شرایط دریافت یا اثبات تابعیت است. این مزیت به‌ویژه برای فرزندان یا نوه‌های متولد خارج از رومانی بسیار ارزشمند است.
فرآیند ساده و سریع
- عدم نیاز به آزمون زبان یا ادغام فرهنگی: برخلاف مسیرهای تابعیت از طریق اقامت یا ازدواج، در این روش هیچ الزامی برای دانستن زبان رومانیایی، شرکت در مصاحبه، یا اثبات ادغام در جامعه رومانی وجود ندارد.
- معمولاً با ارائه مدارک خانوادگی مستند (مانند گواهی تولد والدین یا اجداد رومانیایی) و ترجمه رسمی آن‌ها، امکان اثبات تابعیت وجود دارد.
- این امر باعث می‌شود روند درخواست نسبتاً سریع، مستقیم و بی‌دردسر باشد.
امکان حفظ تابعیت دوگانه (Dual Citizenship)
- رومانی اجازه تابعیت مضاعف را می‌دهد. بنابراین، افراد می‌توانند تابعیت رومانی را دریافت کنند بدون آنکه ملزم به ترک تابعیت فعلی خود باشند.
- دسترسی به گذرنامه اروپایی (پاسپورت رومانی)
پس از اثبات تابعیت، فرد می‌تواند برای پاسپورت رومانیایی اقدام کند. این گذرنامه دارای مزایای زیر است:
- سفر آزاد به بیش از 180 کشور جهان بدون نیاز به ویزا
- حق کار، تحصیل و زندگی در تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا (EU)
- دسترسی به بیمه درمانی، خدمات اجتماعی و بازار کار اروپا بدون نیاز به ویزای کار یا تحصیل
- امکان تحصیل رایگان یا با هزینه پایین در دانشگاه‌های معتبر اروپایی
انتقال خودکار تابعیت به نسل‌های بعدی
- افرادی که تابعیت رومانی را از طریق اصل خون به‌دست آورده‌اند، می‌توانند آن را به فرزندان خود نیز منتقل کنند، حتی اگر آن فرزندان در کشوری دیگر متولد شده باشند.
- این ویژگی باعث می‌شود تابعیت رومانی به یک سرمایه خانوادگی و بین‌نسلی تبدیل شود.
دسترسی به مزایای اجتماعی و اقتصادی اروپا
- دارنده تابعیت رومانیایی از حقوق شهروندی اتحادیه اروپا بهره‌مند می‌شود.
- این شامل حق دسترسی به خدمات درمانی، آموزش عالی، بازار کار، بازنشستگی، و حمایت‌های اجتماعی در کشورهای مختلف اروپایی است.
کلام پایانی
اصل خون (Jus Sanguinis) یکی از قوی‌ترین مسیرهای دریافت تابعیت رومانی است. اگر شما یا خانواده‌تان (تا سه نسل قبل) دارای تابعیت رومانیایی بوده‌اید، می‌توانید از این مسیر بدون نیاز به زندگی یا آزمون زبان، تابعیت اروپایی را به‌دست آورید. با مرور دقیق اسناد خانوادگی، استفاده از پلتفرم رسمی و مدیریت دقیق مدارک، می‌توان کوتاه تریپ زمان، تابعیت را دریافت کرد. این مسیر ساده، سریع، کم‌هزینه و مطمئن‌ترین راه برای ورود به اروپا به شمار می‌آید.
