در دنیای امروز، اخذ تابعیت دوم نه تنها یک امتیاز بلکه یک استراتژی برای زندگی، کار و سفر در سطح جهانی است. در میان کشورهای اروپایی، رومانی به‌ویژه پس از تثبیت جایگاهش در اتحادیه اروپا و ورود به حوزه شنگن، به یکی از مقاصد محبوب برای مهاجران، سرمایه‌گذاران و دانشجویان تبدیل شده است.
دست‌یابی به تابعیت رومانی، به معنای برخورداری از حقوق شهروندی در یک کشور عضو اتحادیه اروپا و دسترسی آزاد به بازارهای بزرگ، آموزش رایگان و خدمات درمانی پیشرفته است. در این مقاله به صورت کامل و به‌روز، روش‌های اخذ تابعیت رومانی و همچنین مزایا، چالش‌ها و نکات کلیدی بررسی خواهد شد.
تولد در خاک رومانی یا از والدین رومانیایی (اصل خون یا اصل خاک)
رومانی در اعطای تابعیت از اصل خون (jus sanguinis) به‌عنوان قاعده اصلی پیروی می‌کند. به این معنا که اگر کودکی از پدر یا مادر رومانیایی – حتی اگر در خارج از خاک رومانی متولد شده باشد – به دنیا بیاید، به‌طور خودکار و قانونی تابعیت رومانی را دریافت می‌کند. مهم نیست کودک در چه کشوری متولد شده باشد؛ داشتن حداقل یکی از والدین با تابعیت رومانیایی برای دریافت تابعیت کافی است.
علاوه بر اصل خون، در موارد خاصی نیز اصل خاک (jus soli) به‌طور محدود اجرا می‌شود. برای مثال، اگر کودکی در خاک رومانی متولد شود اما والدین او نامشخص، بدون تابعیت، یا از تابعیت هیچ کشوری برخوردار نباشند، دولت رومانی به منظور جلوگیری از بی‌تابعیت ماندن کودک، تابعیت رومانی را به او اعطا می‌کند. این مورد به‌ویژه در راستای رعایت اصول حقوق بشری و تعهدات بین‌المللی رومانی در زمینه جلوگیری از بی‌تابعیتی اعمال می‌شود.
در نتیجه، تولد به‌تنهایی در خاک رومانی همیشه منجر به تابعیت نمی‌شود، مگر آنکه با شرایط خاص همراه باشد؛ اما داشتن یکی از والدین رومانیایی، تقریباً در تمامی موارد تابعیت را تضمین می‌کند.
تابعیت از طریق نسب (تا دو نسل قبل)
مسیر تابعیت از طریق نسب در رومانی یکی از سریع‌ترین و آسان‌ترین روش‌ها برای دریافت تابعیت است که به افراد دارای نَسَب رومانیایی تا دو نسل قبل امکان درخواست بازگردانی تابعیت را می‌دهد. در این روش، نیازی به اقامت، آزمون زبان یا انتظار طولانی نیست و تنها کافی است رابطه خانوادگی با شهروند سابق رومانی از طریق مدارک رسمی اثبات شود. این مسیر برای مهاجران و فرزندان آنها در مناطق مختلف جهان بسیار مناسب است و تابعیت کامل با حقوق شهروندی و پاسپورت اروپایی را بدون نیاز به اقامت در رومانی ارائه می‌دهد. اگرچه بررسی و تأیید مدارک ممکن است چند ماه طول بکشد، این روش نسبت به سایر مسیرها هزینه کمتر و سرعت بالاتری دارد.
ازدواج با شهروند رومانیایی
ازدواج با شهروند رومانیایی یکی از راه‌های تسهیل‌شده برای اخذ تابعیت در رومانی محسوب می‌شود. در این روش، اگر فرد خارجی با یک شهروند رومانیایی ازدواج کند، می‌تواند پس از ۵ سال زندگی مشترک در خاک رومانی برای درخواست تابعیت اقدام نماید. علاوه بر اثبات استمراری و دوام ازدواج، متقاضی باید مهارت کافی در زبان رومانیایی را نشان دهد و گواهی عدم سوءپیشینه کیفری را ارائه کند.
همچنین ادغام واقعی در جامعه رومانی، شامل شناخت فرهنگ، قوانین و سبک زندگی این کشور، یکی از شروط دریافت تابعیت از این طریق است. این مسیر، فرآیندی نسبتاً سریع‌تر و ساده‌تر نسبت به روش‌های دیگر به شمار می‌رود و برای افرادی که ازدواج با شهروند رومانیایی دارند، فرصت مناسبی برای کسب تابعیت فراهم می‌کند.
اقامت بلند مدت (Naturalization)
روش اقامت قانونی و بلند مدت (Naturalization) یکی از رایج‌ترین و متداول‌ترین مسیرهای اخذ تابعیت در رومانی است. افراد خارجی که به‌صورت قانونی و مستمر به مدت ۸ سال در رومانی زندگی کنند، می‌توانند برای درخواست تابعیت اقدام کنند. این اقامت باید بدون وقفه و با مجوزهای معتبر باشد. علاوه بر مدت اقامت، متقاضی باید تسلط کافی به زبان رومانیایی (حداقل سطح B1) داشته باشد و همچنین بتواند درآمد پایدار یا شغلی رسمی در کشور را اثبات کند.
همچنین ارائه گواهی عدم سوءپیشینه کیفری داخلی و بین‌المللی از دیگر شروط اساسی است. متقاضیان باید نشان دهند که با فرهنگ، تاریخ و قوانین اساسی رومانی آشنا هستند که این امر معمولاً از طریق آزمون یا مصاحبه بررسی می‌شود. پس از تایید همه این شرایط و طی مراحل اداری، فرد می‌تواند تابعیت رومانی را دریافت کند و از حقوق کامل شهروندی این کشور بهره‌مند شود. این روش برای کسانی که قصد زندگی بلندمدت و ادغام در جامعه رومانی را دارند، گزینه‌ای منطقی و قابل دسترس است.
بازگردانی تابعیت برای افراد سابق یا فرزندان آنان
رومانی اخیراً روند بازگردانی تابعیت به شهروندان سابق یا فرزندانشان را ساده‌تر کرده است. متقاضیان بدون نیاز به اقامت فعلی در رومانی می‌توانند از طریق کنسولگری‌های این کشور در خارج، مدارک شناسایی و نسبی خود را ارائه کنند. پس از بررسی و تأیید مدارک، تابعیت معمولاً در مدت ۶ تا ۱۲ ماه بازگردانده می‌شود. این روش به ویژه برای کسانی که اجدادشان شهروند رومانی بوده‌اند و تابعیت خود را از دست داده‌اند، فرصت مناسبی برای بازگشت به تابعیت و بهره‌مندی از حقوق شهروندی است. همچنین امکان انجام مراحل به‌صورت غیرحضوری، سهولت و سرعت بیشتری ایجاد می‌کند.
مزایای اخذ تابعیت رومانی
اخذ تابعیت رومانی مزایای متعددی برای متقاضیان به همراه دارد که زندگی و فرصت‌های بین‌المللی آنها را به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشد. برخی از مهم‌ترین این مزایا عبارتند از:
سفر بدون ویزا به بیش از ۱۸۰ کشور
با پاسپورت رومانی، می‌توانید به کشورهای زیادی بدون نیاز به ویزا سفر کنید که هزینه و زمان اخذ ویزا را حذف می‌کند.
حق زندگی، کار و تحصیل در اتحادیه اروپا
به عنوان شهروند رومانی، امکان اقامت، اشتغال و تحصیل در همه کشورهای اتحادیه اروپا را دارید بدون محدودیت قانونی.
دسترسی به آموزش و خدمات درمانی رایگان یا کم‌هزینه
شهروندان رومانی از آموزش عالی با هزینه‌های پایین و سیستم بهداشتی رایگان یا یارانه‌ای بهره‌مند می‌شوند.
امکان داشتن تابعیت دوگانه
رومانی اجازه می‌دهد همزمان تابعیت رومانیایی و کشور مبدا را داشته باشید، بدون نیاز به انصراف از تابعیت قبلی.
حق رأی و مشارکت سیاسی
با تابعیت رومانی می‌توانید در انتخابات محلی، ملی و اتحادیه اروپا شرکت کنید و در تصمیم‌گیری‌های سیاسی سهیم باشید.
برخورداری از حمایت‌های اجتماعی و امنیت حقوقی
شهروندان از خدمات اجتماعی، بیمه بیکاری و حمایت قانونی برخوردارند که تضمین‌کننده امنیت مالی و حقوقی است.
کلام پایانی
تابعیت رومانی در سال ۲۰۲۵ بیش از هر زمان دیگری، به یک هدف دست‌یافتنی برای مهاجران، دانشجویان و خانواده‌هایی که به دنبال ثبات، فرصت و آزادی بیشتر هستند، تبدیل شده است. شفافیت قانونی و تسهیل فرایند دیجیتالی، مسیرهای قانونی را هموارتر کرده‌اند. چه از طریق نسب، ازدواج، اقامت قانونی یا بازگردانی تابعیت، رومانی فرصت ارزشمندی برای دست‌یابی به تابعیت اروپایی فراهم کرده است.
متقاضیان باید با دقت اسناد خود را آماده، گواهی زبان را اخذ و از مشاوره‌های معتبر حقوقی بهره‌مند شوند تا بتوانند در مدت منطقی، تابعیت این کشور استراتژیک اروپایی را به‌دست آورند.
